Ý nghĩa phong tục gói bánh chưng Tết

Phong tục gói bánh chưng Tết từ xa xưa đã trở thành một nét văn hóa không thể thiếu trong mỗi gia đình Việt. Vào những ngày cận Tết, hòa chung vào không khí vào xuân của đất trời, người người háo hức quây quần bên gia đình để gói bánh chưng cho ngày Tết cổ truyền. Phong tục này không chỉ mang giá trị tinh thần, mà còn tạo nên niềm tự hào ẩm thực của người Việt.

Nguồn gốc phong tục gói bánh chưng Tết

Phong tục gói bánh chưng Tết có nguồn gốc tư thời đại Vua Hùng. Đó là nét văn hóa làm bánh dâng Vua, mang những tinh túy đất trời để tỏ lòng thành kính và biết ơn tới Vua Hùng. Theo truyền thuyết “bánh chưng, báy dày” thì vào đời Vua HÙng Vương thứ 6, nhân dịp giỗ tổ, Vua Hùng triệu tập các quan trong triều đến và truyền rằng: “Vị quan lang nào tìm được món lễ vật hợp ý dâng lên nhà vua nhất thì sẽ được nhường ngôi”. 

Trong số các vị quan Lang thì Lang Liêu là người con trai thứ 18 đã làm hai loại bánh để dâng lên vua cha, bao gồm bánh chưng vuông tượng trưng cho đất và bánh giầy tượng trưng cho trời. Lễ vật này của Lang Liêu đã được vua Hùng vô cùng ưng ý và quyết định truyền ngôi cho Lang Liêu. Kể từ đó, bánh chưng, bánh dày trở thành lễ vật linh thiêng trong phong tục thờ cúng tổ tiên của người Việt. Và bánh chưng trở thành món ăn không thể thiếu của người Việt trong dịp tết cổ truyền.

Ý nghĩa văn hóa của phong tục gói bánh chưng ngày Tết

Việt Nam gắn liền với nền văn minh lúa nước. Sử dụng gạo nếp để làm ra những chiếc bánh chưng thể hiện truyền thống của người Việt trong việc gìn giữ và phát huy nền văn minh lúa nước. Chiếc bánh chưng có màu xanh, gói theo hình vuông, tượng trưng cho mặt đất. Bởi vậy, nét văn hóa mà chiếc bánh chưng Tết mang lại chính là thể hiện sự tri ân đối với đất trời để tạo điều kiện thuận lợi cho nhà nhà ấm no, hạnh phúc.

Phong tục gói bánh chưng Tết vì thế cũng mang ý nghĩa văn hóa vô cùng sâu sắc. Đó là văn hóa về sự đoàn kết, mỗi gia đình cùng quân quần làm nên chiếc bánh là đại diện cho cả một dân tộc đoàn kết chung tay phát huy truyền thống lịch sử. Đặc biệt, ở rất nhiều tỉnh thành trong cả nước, trong đó có tỉnh Phú Thọ, còn tổ chức lễ hội thi gói bánh chưng Đất Tổ. Đây là dịp mỗi người thể hiện đôi tay khéo léo của mình, vừa là dịp toàn tỉnh khẳng định nét đẹp văn hóa truyền thống qua việc gìn giữ và phát huy làng nghề làm bánh truyền thống.

Ý nghĩa tinh thần của phong tục gói bánh chưng Tết

Những ngày cuối năm, ai đi làm ăn xa quê cũng mong ngóng được trở về đoàn tụ với gia đình. Và có lẽ giây phút mà mỗi người đều mong chờ nhất chính là được quây quần cùng cả nhà để gói bánh chưng. Ký ức đẹp nhất của mỗi người về cái Tết cổ truyền mãi là giây phút ngồi bên bếp lửa hồng để chờ bánh chưng chín.

Bởi vậy, mỗi khi nhìn thấy hình ảnh chiếc bánh chưng vuông vắn, ai trong mỗi chúng ta cũng sẽ có một tình thần vô cùng hạnh phúc. Bởi chiếc bánh biểu trưng cho tình thân, cho mái ấm gia đình, cho tình đoàn kết dân tộc. Đó còn là biểu trưng cho một cái Tết sung túc, với hy vọng tràn trề về một năm mới đủ đầy, thịnh vượng.

Với những ý nghĩa sâu sắc nêu trên, phong tục gói bánh chưng Tết đã trở thành một nét đẹp truyền thống của người Việt. Đặc biệt, nếu bạn chưa một lần được biết công đoạn gói bánh chưng Đất Tổ của tỉnh Phú Thọ, hãy liên hệ ngay với Hợp tác xã Nông thương Đất Tổ nhé. Tìm hiểu về quy trình tạo ra chiếc bánh độc đáo này sẽ giúp bạn càng thêm tự hào về những nghệ nhân gói bánh Đất Tổ, và trân quý giá trị truyền thống của tục gói bánh chưng Tết.

Hợp tác xã Nông thương Đất Tổ 

Văn phòng tại HN:

354/137 Trường Chinh, Quận Đống Đa, TP. Hà Nội

Điện thoại : 0985 402 500

Văn phòng tại TP.HCM:

4S Riverside Garden, Đường 17, KP3, P.Hiệp Bình Chánh, Thủ Đức, TP. HCM

Điện thoại : 0938 503 679