Tục thờ cúng tổ tiên – nét đẹp trong văn hoá lịch sử Việt

Phong tục thờ cúng tổ tiên chính là một nét đẹp trong văn hoá lịch sử Việt. Bất kể ở gia đình lớn hay nhỏ, giàu hay nghèo, địa vị trong xã hội cao hay thấp,… lúc nào trong gia đình cũng có một bàn thờ gia tiên để tưởng nhớ tới những người đã khuất. Đây có thể coi là truyền thống với mỗi gia đình nước ta từ ngàn đời nay. Vậy tập tục này xuất hiện ở nước ta từ khi nào, và ban đầu nó được hình thành với ý nghĩa và mục đích gì? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ở bài viết sau đây nhé.

Tục thờ cúng tổ tiên bắt đầu từ khi nào?

Để nói rõ về nguồn gốc của tập tục này ở Việt Nam thì chúng ta khó có thể tìm được tài liệu nào chứng minh rõ ràng. Thế nhưng hiện nay có rất nhiều ý kiến cho rằng nguồn gốc của truyền thống thờ cúng ông bà cha mẹ ở nước ta xuất phát từ Nho giáo. 

Tục lệ thờ cúng người đã khuất, thờ tổ tiên nhiều đời của người dân nước ta đã được lưu truyền qua nhiều đời, cho tới nay nó vẫn được phát huy và tiếp nối rất tốt. 

Theo lời dạy của đức Khổng Tử, phải đặt chữ “hiếu” lên hàng đầu, vì vậy, người Việt đã hết mực tuân theo với việc tưởng nhớ, lập bàn thờ và cúng tế lễ vật tới người đã khuất. Tuy vậy, hiện nay việc thờ cúng bị trở nên thần thánh hoá, mất đi tính trong sáng, giản dị, không đi theo ý nghĩa ban đầu của tập tục đáng quý này.

Ý nghĩa sâu xa của tục thờ cúng tổ tiên

Trước hết, khi nhìn vào tập tục này, chúng ta nhận ra ngay được nó thể hiện một đẹp vô cùng đặc biệt của lịch sử văn hoá nước nhà. Người đã khuất không phải là hết, họ luôn được người sống tưởng nhớ tới, tức là họ luôn sống trong tâm thức của mỗi thế hệ kế cận . Từ đây, có thể khẳng định, dân tộc Việt Nam là một dân tộc đặc biệt, một dân tộc hiếm có khó tìm ở khắp các châu lục trên thế giới.

Một ý nghĩa nữa mà không hề kém phần quan trọng, việc thờ cúng tổ tiên mang lại sự đoàn kết cho cả một gia tộc. Vốn dĩ tập tục này được nhà nhà, người người ủng hộ bởi nó không phải là một tôn giáo, mà nó chính là tín ngưỡng thờ cúng mà ngay cả người sống cũng nhận được lợi ích. Vào ngày giỗ của cha ông, các con, cháu trong nhà dù đang ở bất cứ nơi đâu cũng sẽ tụ họp lại để tưởng nhớ cha ông và gặp mặt nhau, từ đó, tính đoàn kết của cả một gia tộc ngày một cao hơn nhờ tập tục này.

Thờ cúng tổ tiên xưa và nay khác nhau như thế nào?

Theo thời gian, bất kỳ tín ngưỡng nào của cha ông ta cũng sẽ dần bị mai một, việc thờ cúng ông bà cha mẹ không phải là ngoại lệ. Từ thời xa xưa, cha ông ta tưởng nhớ người đã khuất bằng việc thờ cúng, nhưng việc cúng giỗ dường như rất cầu kỳ. Trước đây, tục lệ cúng giỗ được chia làm 3 loại: giỗ đầu, giỗ hết, giỗ thường. 

Ngày giỗ đầu và giỗ hết, con cháu trong nhà vẫn sẽ tổ chức đình đám và trạng trọng không khác gì so với những ngày để tang người mất. Người thân vẫn sẽ khóc và thực hiện cúng mâm cỗ mặn, mâm lễ với các đồ cúng truyền thống như hương, oản, hoa, quả, bánh,… Sau năm thứ 2 tổ chức giỗ hết, tiếp theo đó là giỗ thường được diễn ra định kỳ hàng năm. Và theo quan niệm của các cụ truyền từ nhiều đời, chỉ có gia đình nào thực hiện được 3 giỗ này mới được coi là làm tròn được bổn phận với người đã khuất.

Nhưng tới thời điểm hiện tại, tục lệ thờ cúng tổ tiên đã được tinh giản lại và diễn ra theo một cách hiện đại hơn. Việc cúng giỗ sẽ được diễn ra từ khi giỗ đầu cho tới luôn giỗ thường qua các năm chứ không tổ chức giỗ hết như các cụ trước đây. Cách tổ chức cúng giỗ này cũng sẽ phần nào giảm thiểu chi phí cho gia đình, cũng như phù hợp với văn hoá, đời sống của người hiện đại hơn. 

Dù là thờ cúng tổ tiên với hình thức như thế nào đi chăng nữa, vào mỗi dịp xuân về, trên mâm cơm cúng của nhà nhà đều có một món truyền thống không thể thiếu là bánh chưng. Bánh chưng vừa là món ăn vừa giúp khơi gợi lại truyền thống uống nước nhớ nguồn, vừa là một di sản ẩm thực mà cha ông ta để lại từ ngàn đời nay. Trong đó bánh chưng Đất Tổ là thương hiệu nức tiếng, được rất nhiều gia đình Việt từ khắp các khu vực trong Nam ngoài Bắc săn đón. Bởi đây không chỉ là những sản phẩm bánh chưng thông thường mà nó là cả một công trình nghiên cứu vô cùng kỳ công và kỹ lưỡng của đội ngũ nghệ nhân đứng đằng sau. Từ việc chọn lựa  nguyên liệu như lá rong gói bánh, gạo nếp, thịt, đỗ xanh, hay tới cả việc chọn củi để nấu bánh cũng cả là một quá trình được chọn lọc cực kỳ vất vả của người nghệ nhân gói bánh. Tất cả chỉ nhằm mang tới cho người sử dụng món bánh chưng đạm chất dân tộc, thấm nhuần những tinh hoa mà cha ông ta đã vất vả để tìm ra. Hiện sản phẩm đang được công ty TNHH Nông Sản Thực Phẩm Búp Tâm An sản xuất độc quyền và phân phối tại nhiều địa chỉ trên khắp cả nước. Bạn đọc có nhu cầu thưởng thức, hãy nhanh tay liên hệ tới địa chỉ dưới đây nhé.

Hợp tác xã Nông thương Đất Tổ

Thương hiệu Bánh Chưng Đất Tổ

CSSX : Khu 1, xã Cát Trù, Huyện Cẩm Khê, Tỉnh Phú Thọ

Văn Phòng Đại Diện : 137/354 Trường Chinh

LH: 0983.810255