Tìm hiểu phong tục cúng ông Công ông Táo của người Việt Nam

Cúng ông Công ông Táo là một phong tục, nét đẹp văn hóa từ xưa đến nay của người Việt Nam. Cứ vào 23 tháng Chạp hằng năm, dù bận đến mấy, chúng ta vẫn luôn dành thời gian để chuẩn bị những mâm cỗ tươm tất, đầy đủ vàng mã, giấy tiền và cá chép để tiễn ông Công ông Táo chầu trời.

Sự tích ông Công ông Táo

Theo sự tích dân gian Việt Nam, vào ngày 23 tháng Chạp hằng năm, Táo Quân sẽ cưỡi cá chép bay về trời để trình báo mọi việc với Ngọc Hoàng. Đến đêm Giao thừa, Táo Quân sẽ quay về hạ giới để tiếp tục công việc của mình.

Có nhiều truyền thuyết được dân gian kể lại về sự tích ông Công ông Táo. Phổ biến nhất là câu chuyện “Sự tích vua bếp”.

Chuyện kể rằng Thị Nhi sống với người chồng tên là Trọng Cao, tuy rất yêu thương nhau nhưng mãi chẳng thấy có con nên Trọng Cao thường xuyên kiếm chuyện với vợ. Một hôm, vì chuyện nhỏ mà Trọng Cao đã đánh đuổi Thị Nhi đi. Thị Nhi lang thang tới xứ khác và gặp Phạm Lang, họ đã nảy sinh tình cảm và kết duyên vợ chồng. Khi Trọng Cao nguôi giận thì Thị Nhi đã bỏ đi rồi, nên sau đó Trọng Cao đã lên đường tìm kiếm vợ của mình.

Một thời gian sau, Trọng Cao đã tìm đến đúng nhà của Thị Nhi. Vì thương thay số phận lang thang, đói khổ nên Thị Nhi đã mời Trọng Cao vào nhà ăn cơm. Khi đó, Phạm Lang trở về và lo sợ bị chồng nghi oan, Thị Nhi đã giấu Trọng Cao ở đống rơm sau vườn.

Phạm Lang muốn lấy tro bón ruộng nên đã đốt đống rơm nơi Trọng Cao trú. Thấy vậy, Thị Nhi đã lao vào đống cửa để cứu Trọng Cao. Phạm Lang vì thương vợ nên cũng đã nhảy theo nên cả ba đều chết trong đống lửa. Ngọc Hoàng vì thấy 3 người có tình nghĩa nên đã phong làm Táo Quân. Phạm Lang là Thổ Công trông coi việc trong bếp, Trọng Cao là Thổ Địa trông coi việc trong nhà và Thị Nhi là Thổ Kỳ trông coi việc chợ búa.

Ý nghĩa phong tục cúng ông Công ông Tá

Từ xa xưa đến nay, người Việt luôn quan niệm một năm mở đầu bằng Tết Nguyên Đán và kết thúc bằng Tết ông Công ông Táo. Với mong muốn được Táo Quân phù trợ nên cứ vào 23 tháng Chạp hằng năm, người Việt luôn làm lễ tiễn ông Táo chầu trời rất long trọng.

Bên cạnh đó, người xưa cũng cho rằng, câu chuyện mà Táo Quân bẩm báo Ngọc Hoàng sẽ là cơ sở để thưởng phạt. Do đó, làm nghi lễ cúng Táo Quân để các ông nói tốt cho gia đình mình, đồng thời mang ý nghĩa cầu mong cho sự ấm no, đầy đủ. Đồng thời, chúng ta còn gửi gắm chuyện thờ “thần Bếp” việc ngăn cản sự xâm phạm bất hợp pháp của ma quỷ vào thổ cư, qua dó giữ bình yên cho mọi người trong gia đình.

Bạn cần chuẩn bị gì cho lễ tiễn ông Công ông Táo

Nghi lễ cúng ông Công ông Táo không cần quá rườm rà nhưng phải đầy đủ các lễ vật khác nhau. Tùy vào từng vùng miền mà mâm cơm cúng ông Công ông Táo sẽ có sự khác biệt. Tuy nhiên, theo tục lệ cúng cần phải đảm bảo đầy đủ: nhang đèn, giấy tiền, hoa tươi, mâm ngũ quả, mâm lễ mặn và bộ mũ áo cho ông Công ông Táo.

Bên cạnh mâm cơm cúng ông Công ông Táo, bạn cần phải chuẩn bị thêm cá chép vàng. Hãy chuẩn bị 3 con cá chép sống, thả trong chậu nước và cúng cùng các đồ lễ khác. Khi đã hoàn tất nghi lễ cúng bái sẽ đem thả ở sông, ao, hồ mang ý nghĩa “phóng sinh” để đưa ông Táo về trời. Nếu không có cá chép sống, bạn có thể mua cá chép giấy và đốt cùng vàng mã sau khi cúng.

Tục cúng ông Công ông Táo là nét đẹp văn hóa tâm linh lâu đời của người Việt cần được gìn giữ. Hy vọng những thông tin ở bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về nguồn gốc, ý nghĩa và biết cách chuẩn bị gì cho nghi lễ tiễn ông Công ông Táo về trời. Để Tết thêm trọn vẹn, bạn có thể tham khảo mua những chiếc bánh chưng Đất Tổ – chiếc bánh đậm đà hương vị truyền thống qua địa chỉ sau:

Hợp tác xã Nông thương Đất Tổ

Văn phòng tại HN:

354/137 Trường Chinh, Quận Đống Đa, TP. Hà Nội

Điện thoại : 0985 402 500

Văn phòng tại TP.HCM:

4S Riverside Garden, Đường 17, KP3, P.Hiệp Bình Chánh, Thủ Đức, TP. HCM

Điện thoại : 0938 503 679