Những sự thật thú vị về phong tục gói bánh chưng Tết của người Việt

Bánh chưng từ lâu đã trở thành một món ăn không thể thiếu của người Việt mỗi dịp Tết đến Xuân về, phong tục gói Bánh Chưng Tết vẫn được truyền thừa qua nhiều thế hệ. Tuy nhiên ngày nay, không phải ai cũng hiểu hết về ý nghĩa và nguồn gốc của phong tục truyền thống này. Đọc ngay bài viết bên dưới để biết thêm những sự thật thú vị về phong tục này nhé!

Ngược dòng lịch sử, tìm hiểu sự ra đời của tục gói bánh chưng ngày Tết

Sự xuất hiện của phong tục gói Bánh Chưng Tết gắn liền với truyền thuyết về hoàng tử Lang Liêu thời Hùng Vương thứ 6. Nhân dịp Giỗ tổ, vua Hùng đã triệu tập các con lại và tuyên rằng: “Ai đem lễ vật hợp với ý ta đến dâng cúng Tiên Vương cho tròn đạo hiếu thì ta sẽ truyền ngôi.”

Sau đó, các vị hoàng tử đã vận dụng tiền tài để tìm kiếm đủ loại sản vật quý dâng lên Vua. Riêng có Lang Liêu, người con thứ 18, là một người nghèo khó nên chàng không tìm được lễ vật dâng lên Vua cha. 

May mắn thay chàng được thần linh chỉ bảo vào một đêm mơ: “Này con, vật trong Trời Đất không có gì quý bằng gạo, vì gạo là thức ăn nuôi sống con người. Con hãy lấy gạo nếp làm bánh hình tròn và hình vuông, để tượng trưng cho Trời và Đất. Hãy lấy lá bọc ngoài, đặt nhân trong ruột bánh, để tượng trưng cho đấng sinh thành.”

Chàng đã dùng ngay những nguyên liệu bình dân nhất như gạo nếp, đỗ xanh, thịt lợn và lá dong để tạo ra hai loại bánh tượng trưng cho trời tròn và đất vuông (còn được gọi là bánh chưng và bánh dày) để làm lễ vật dâng Vua cha. Hợp ý Vua, Lang Liêu được truyền ngôi.

Từ đó, cứ mỗi dịp Xuân về, Vua lại lệnh cho người dân làm Bánh Chưng Tết để cúng trời đất. Phong tục gói bánh chưng ngày Tết cũng vì thế mà hình thành và được lưu truyền đến ngày nay.

Ý nghĩa của bánh chưng Tết đối với người Việt từ xưa đến nay

Từ thời Vua Hùng, bánh chưng vuông vức đã tượng trưng cho đất. Còn người dân Việt Nam thì gắn liền với nghiệp làm nông, cày cấy. Vì thế, điều kiện thiên nhiên mà cụ thể là đất đai đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Bởi lẽ đó, cứ vào mỗi dịp Tết đến, người dân thường cúng bánh chưng để thể hiện lòng biết ơn về vụ mùa đã qua và cầu xin sự an lành, bội thu cho mùa tới. 

Trong tín ngưỡng phồn thực của người Việt, bánh chưng còn là hiện thân của Mẹ. Từng lớp lá xanh xếp chồng lên nhau, cẩn thận bao bọc nhân bánh ngọt lành bên trong như hình ảnh người Mẹ tần tảo, che chở con từ những ngày còn thơ cho đến khi thành niên.

Không những vậy, việc Bánh Chưng Tết xuất hiện trong mâm cúng cũng được xem như một món ăn trang trọng để thể hiện tấm lòng thảo hiếu, biết ơn đối với tổ tiên.

Tục gói bánh chưng gắn kết các thế hệ trong gia đình quây quần, sum vầy đón Tết

Những ngày cận Tết, ai ai cũng tất bật chuẩn bị cho việc gói bánh chưng, từ người lớn đến trẻ nhỏ đều háo hức. Người thì xếp lá, người thì nấu nếp, người thì gói bánh. Đặc biệt là phải kể đến khoảnh khắc các thành viên cùng thức canh nồi bánh chưng và kể những câu chuyện thú vị về cuộc sống. 

Sau nhiều tiếng nấu, bánh chưng chín rền được vớt ra khỏi nồi. Người lớn thì tựu lại, lựa chọn những chiếc bánh chưng đẹp, vuông vức nhất để xếp vào mâm cúng và dâng lên bàn thờ gia tiên với ước nguyện cầu xin cho gia đình ấm no, sung túc và mạnh khỏe trong một năm mới. Còn sấp nhỏ thì nóng lòng muốn ăn, xúm vào cắt vội miếng bánh chưng nóng hổi rồi thưởng thức. Khung cảnh ấm áp và đoàn viên. 

Có thể nói, phong tục gói Bánh Chưng Tết chính là một nét văn hoá truyền thống tốt đẹp của người Việt. Dù trôi qua bao lâu, phong tục này vẫn luôn cần được giữ gìn và tiếp nối. Tuy nhiên, nếu bạn thường bận rộn với công việc và không có thời gian để gói bánh chưng thì cũng đừng lo lắng quá nhé. Bởi vì bạn có thể tìm thấy những chiếc bánh chưng thơm mềm tại Hợp tác xã Nông thương Đất Tổ.

Hợp tác xã Nông thương Đất Tổ

Thương hiệu Bánh Chưng Đất Tổ 

– CSSX: Khu 1, xã Cát Trù, Huyện Cẩm Khê, Tỉnh Phú Thọ

– Văn Phòng Đại Diện: 137/354 Trường Chinh

– LH: 0983.810255