Những nghi lễ trong Lễ hội Giỗ tổ Hùng Vương

Giỗ tổ Hùng Vương là một trong những dịp lễ lớn ở Việt Nam. Tuy nhiên, trong ngày này có nhiều nơi tổ chức lễ cúng và có nhiều nghi lễ được thực hiện ở những buổi lễ này nhưng không mấy ai biết và hiểu rõ được. Vậy hãy cùng tìm hiểu về những quy trình và hoạt động được thực hiện trong ngày lễ này. 

Ý nghĩa ngày Giỗ tổ vua Hùng

Vua Hùng Vương là một trong những vị vua đầu tiên của đất nước ta, có công dựng nước và giữ nước. Những vị vua này còn là người chỉ dạy người dân về nhiều thứ như dạy dân ăn mặc, đánh bắt, trồng trọt , bắt đầu có trật tự về vua tôi, tôn ti, có luân thường về cha con, vợ chồng. 

Lễ hội đền Hùng hay còn gọi là Giỗ tổ Hùng Vương, là lễ hội nhằm tưởng nhớ và tỏ lòng biết ơn đối với công lao giành giữ độc lập, đẩy lui giặc ngoại xâm của các bậc tiền nhân. Giỗ tổ Hùng Vương diễn ra vào ngày mùng 10 tháng 3 âm lịch hàng năm, là ngày chính thức được chọn từ thời nhà Nguyễn, vua Khải Định.

Địa điểm tổ chức Lễ hội đền Hùng. 

“Dù ai đi ngược về xuôi nhớ ngày giỗ tổ mùng 10 tháng 3” là câu nói quen thuộc của người dân Việt Nam, chính vào ngày này tại đền Hùng, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ được người dân nhiều nơi tụ họp về để dự ngày lễ quan trọng này. Việc thực hiện tế lễ được thực hiện rất trang trọng, bắt đầu bằng lễ dâng hương có đại diện của nhà nước. Ðồ tế lễ ngoài mâm ngũ quả còn có bánh chưng, bánh dày để nhắc lại sự tích Lang Liêu, cũng là nhắc nhở công đức các vua Hùng đã dạy dân trồng lúa. Phần rước, có nhiều cuộc rước thần, rước voi, rước kiệu… của các làng Tiên Cương, Hy Cương, Phượng Giao, Cổ Tích… Sau tế lễ còn có múa hát xoan (ở đền Thượng), hát ca trù (ở đền Hạ) và nhiều trò chơi khác.

Những nghi thức thực hiện trong ngày Giỗ tổ Vua Hùng

Lễ giỗ tổ thường chia làm hai phần là phần lễ và phần hội. Phần lễ bao gồm: 

Lễ rước kiệu 

Để phù hợp với quy mô tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương đã trở thành di sản văn hoá phi vật thể của nhân loại thì Nhà nước và chính quyền nhân dân địa phương đã nâng cấp cả hình thức và phương châm. Thành phần cơ bản của đội hình rước kiệu lễ vật cụ thể như sau: Đi đầu là đội cờ Tổ quốc, cờ thần; Trống, chiêng; Đội cờ hội; Đội tàn, tán, lọng; Đội rước bát bửu; Rước Kiệu Văn (hoặc kiệu bát cống); Đội (phường) Bát âm (nhạc rước); Chủ tế; Đội hình tế (ban tế); Lãnh đạo UBND địa phương và đại biểu; quần chúng nhân…

 

Lễ tế và dâng hương tại Đền Thượng

• Nghênh thần: Đón vua Hùng và các Thần linh về ngự tại Long ngai, bài vị tại di tích. Chủ tế lễ 4 vái. 
• Hiến lễ: Dâng lễ lên bàn thờ (hương án, án gian) thờ cúng vua Hùng và các Thần linh 3 lần, mỗi lần chủ tế và bồi tế đều quỳ để hiến lễ, đọc văn tế (đọc chúc).
• Ẩm phúc và thụ tộ: Chủ tế nhận lộc của vua Hùng và các Thần linh ban .
• Lễ tạ: Kết thúc buổi tế, chủ tế lễ 4 vái.
• Sau cùng là dâng hương và bái (vái). 

Sau khi phần lễ tiến hành xong thì phần hội sẽ được bắt đầu với nhiều trò chơi dân gian khác nhau được tổ chức như thi hát xoan, thi vật, bơi chải (ở ngã ba sông Bạch Hạc), kéo co… 

Lễ vật trong ngày giỗ tổ Vua Hùng

Lễ vật dược dâng Vua gồm hương nhan; lễ mặn như thịt lợn, thịt dê, thịt heo…; lễ chay như hoa quả, các loại bánh tuỳ đặc sản vùng miền. Đặc biệt nhất trong lễ chay là 18 chiếc bánh giầy và 18 chiếc bánh chưng tượng trưng cho 18 vị vua Hùng. Những chiếc bánh này là những loại được tuyển chọn trong các cuộc thi, bánh chưng Đất Tổ đã 6 năm được chọn là lễ vật dâng vua. Bánh chưng Đất Tổ được gói bởi đôi tay khéo léo của những nghệ nhân của vùng đất Phú Thọ.

Qua những thông tin trong bài viết mong giúp bạn hiểu thêm về ý nghĩa của ngày lễ lớn này. Bên cạnh đó, biết thêm về địa điểm tổ chức Giỗ tổ Vua Hùng và cũng như những mục đích của nghi thức được thực hiện trong ngày này.

Nếu bạn muốn thưởng thức hương vị của những chiếc bánh chưng được lựa chọn dâng Vua thì hãy liên hệ với chúng tôi qua địa chỉ: 

Hợp tác xã Nông thương Đất Tổ

Thương hiệu Bánh Chưng Đất Tổ

CSSX : Khu 1, xã Cát Trù, Huyện Cẩm Khê, Tỉnh Phú Thọ

Văn Phòng Đại Diện : 137/354 Trường Chinh

LH: 0983.810255