Một ngày theo chân nghệ nhân Phú Thọ làm bánh chưng Đất Tổ

Phong tục gói bánh chưng đã tồn tại ở Việt Nam từ rất lâu đời, vì lẽ đó đến thời điểm hiện tại số người còn gói bánh để tiếp nối truyền thống cũng mai một dần. Tuy nhiên, có một vùng đất không những vẫn còn lưu giữ được phong tục đó mà còn là lò đào tạo nghệ nhân gói bánh chưng, đó là vùng đất Phú Thọ. 

Nghệ nhân Đất Tổ và bánh chưng Phú Thọ

Mảnh đất Phú Thọ ngoài có nhiều món vừa ngon vừa lạ, nơi đây còn có thương hiệu bánh chưng Đất Tổ được chọn là sản phẩm dâng vua trong mỗi dịp Giỗ tổ Vua Hùng. Nơi đây có nhiều gia đình có truyền thống gói bánh lâu đời và giàu kinh nghiệm đã làm ra những chiếc bánh chưng thơm ngon giữ gìn được những giá trị truyền thống của dân tộc. 

Bên cạnh đó, những người gói bánh chưng nơi đây còn được gọi là nghệ nhân vì một giờ họ có thể gói vài chục cái và bánh chưng của vùng đất này đã sáu năm liền đạt giải nhất trong Hội thi nấu, gói bánh chưng, giã bánh dày tại giỗ tổ Hùng Vương – Lễ hội Đền Hùng. 

Ngoài những điều trên liệu còn gì đặc biệt mà bánh chưng Đất Tổ lại trở thành một sản phẩm “dâng Vua”?

Sự khác biệt trong quy trình gói bánh chưng Đất Tổ của những nghệ nhân

Quy trình của những nghệ nhân làm bánh chưng Đất tổ cũng không quá khác so với nhiều nơi, chủ yếu là khâu chọn nguyên liệu và cách gói bánh.

Nguyên liệu gói bánh vẫn là: Gạo nếp, đỗ xanh, thịt lợn, lá dong nhưng điều làm nên sự đặc biệt là loại nếp ngon được nhập từ vùng Vĩnh Trường (Vĩnh Phúc). Thịt lợn nhân bánh thì phải là loại tươi ngon và mỡ vừa phải. Lá dong thì không được quá non hay quá già vì ảnh hưởng trực tiếp đến hương vị của bánh. 

Tiếp đến là quy trình gói bánh, chính vì truyền thống lâu đời mà những nghệ nhân nơi đây gói bánh không cần khuôn nhưng những chiếc bánh vẫn vuông vức và đều như được làm bằng dây chuyền ở nhà máy. 

Cuối cùng là khâu chuẩn bị nấu bánh, có những gia đình xây bể hứng nước mưa để nấu bánh vì với họ nếu nấu bằng nước máy thì “hỏng cả nồi bánh”, đó là câu nói của một nghệ nhân ở Phú Thọ. Không nấu bánh bằng than mà phải nấu bằng củi nhãn khô vì theo kinh nghiệm của những nghệ nhân ở đây thì chỉ có dùng củi lửa mới đượm, bánh mới chín rền và thơm. 

Những người nghệ nhân đã gìn giữ truyền thống gói bánh chưng như thế nào?

Đối với nghệ nhân của bất kỳ nghề nào cũng muốn nghề của mình được lưu truyền và phát triển và riêng đối với nghề gói bánh chưng, không chỉ dừng lại ở việc lưu truyền mà còn là giữ gìn truyền thống dân tộc, hơn thế bánh chưng còn là nét văn hoá truyền thống của Việt Nam. Vì lẽ đó việc lưu giữ và lưu truyền là mong muốn cũng như trọng trách của các nghệ nhân. 

Riêng đối với mảnh đất Phú Thọ có cách gìn giữ truyền thống này rất riêng, bằng cách mở ra nhiều cuộc thi như “Gói bánh chưng Miền Bắc” để chọn ra những chiếc bánh ngon và đẹp mắt nhất để cúng vào dịp Lễ Giỗ tổ Vua Hùng, trong cuộc thi đó bánh chưng Đất Tổ là 6 năm liên tiếp được chọn. Nhằm mục đích cho những nghệ nhân thỏa sức thể hiện tài năng của mình và những người trẻ có thể quan sát được nét đẹp lao động của những người nghệ nhân khi gói bánh chưng. 

Có lẽ, đối với những người nghệ nhân niềm vui là làm ra được một chiếc bánh chưng hoàn hảo nhất để mang đến cho người dùng những hương vị của những chiếc bánh mà họ đã kỳ công chuẩn bị. Ngoài ra, việc lưu truyền nghề gói bánh cũng là một nỗi trăn trở đối với họ. 

Nếu bạn muốn thử hương vị của những chiếc bánh chưng được làm ra bởi đôi bàn tay của những nghệ nhân thì hãy liên hệ với: 

Hợp tác xã Nông thương Đất Tổ

Thương hiệu Bánh Chưng Đất Tổ

CSSX : Khu 1, xã Cát Trù, Huyện Cẩm Khê, Tỉnh Phú Thọ

Văn Phòng Đại Diện : 137/354 Trường Chinh

LH: 0983.810255