Bánh chưng là món ăn truyền thống của Việt Nam, xuất hiện nhiều trong những mâm cỗ của dịp Tết cổ truyền. bánh chưng dường như được bắt nguồn từ Phú Thọ nên những người gói bánh ở đây được gọi là nghệ nhân và bánh chưng ở đây có thương hiệu riêng là bánh chưng Đất Tổ. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu xem sự hình thành và phát triển của những chiếc bánh chưng thông qua bài viết này.
Quá trình hình thành của bánh chưng Đất Tổ
Ngày xửa ngày xưa, chuyện kể về vị vua Hùng Vương thứ sáu muốn tìm người tài để kế vị nên đã truyền với những người con của mình rằng đến cuối năm ai tìm được món lễ vật dâng lên cúng tiên vương giúp vua Hùng làm tròn đạo hiếu thì sẽ truyền ngôi cho người đó.
Không như những người khác tìm món ngon vật lạ ở khắp nơi. Người con thứ 18 của vua Hùng là Lang Liêu, chỉ dùng những nông sản thường ngày như gạo nếp, đỗ xanh, thịt lợn và lá dong để làm thành hai loại bánh đặc trưng một hình tròn, một hình vuông để dâng vua cha.
Khi dâng lên hai loại bánh này được vua Hùng rất ưng ý và truyền ngôi lại cho Lang Liêu, đặt tên bánh hình tròn tượng trưng cho trời là bánh dày và bánh hình vuông tượng trưng cho đất là bánh chưng. Chủ yếu xuất hiện trong những mâm cúng dịp Lễ hội Đền Hùng và Tết cổ truyền Việt Nam. Bánh chưng được rất nhiều người từ khắp đất nước Việt Nam làm, nhưng bánh chưng Đất Tổ là thương hiệu bánh chưng của vùng đất Phú Thọ, được biết đến nhiều và phát triển nhất.
Vậy cùng tìm hiểu bánh chưng Đất Tổ đã phát triển như thế nào?
Sự phát triển của bánh chưng Đất Tổ
Nghề làm bánh chưng ở tỉnh Phú Thọ đã có từ rất lâu đời, đến nỗi những người có thâm niên không nhớ nổi có từ khi nào chỉ biết những chiếc bánh chưng đã có mặt ở khắp các chợ quê từ rất sớm.
Những chiếc bánh chưng của tỉnh Phú Thọ trước đó chỉ xuất hiện ở chợ quê. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại những chiếc bánh chưng mang tên bánh chưng Đất Tổ đã trở thành sản phẩm đặc trưng của vùng đất này. Nó không còn là một chiếc bánh chưng truyền thống mà được những nghệ nhân sáng tạo thêm hương vị bánh chưng đậu đỏ.
Nguyên liệu của bánh chưng truyền thống thì vẫn là gạo nếp nhung, đậu xanh đồi, thịt ba chỉ, muối và tiêu được gói khéo léo thành những chiếc bánh vuông vức mà không cần khuôn. Riêng đối với bánh chưng đậu đỏ thì lớp vỏ được làm bằng gạo nếp ngâm với nước rau ngót xay, có thêm thành phần rau xanh có tính mát và chất xơ nên lớp vỏ dễ ăn. Phần nhân được làm bằng đậu đỏ, đậu gà, đậu lăng. Nêm thêm gia vị thực dưỡng là bột nấm củ quả, rong biển phổ tai và được trộn thêm một chút dầu vừng với muối hồng.
Những nguyên liệu tuy đơn giản nhưng quy trình gói và nấu bánh được đặt cả tâm huyết của những người nghệ nhân. Mỗi loại hạt đều được ngâm từ 6 đến 8 tiếng khử hết chất ức chế sinh học trong hạt giúp cơ thể chúng ta dễ dàng tiêu hoá và hấp thụ nguồn dinh dưỡng này đồng thời cũng giúp cho hương vị bánh trở nên vô cùng hấp dẫn. Họ đã sử dụng lá dong được trồng tại đất bãi ven Sông Hồng. Gạo nếp nhung được ngâm đãi bằng nước mưa tự nhiên và phải nấu bằng củi nhãn hoặc gỗ keo địa phương, mới đạt được gạo rền nhân thơm.
Chính vì những đặc điểm đó, bánh chưng Đất Tổ được nhiều khách hàng tìm đến mua thưởng thức hay mua để kinh doanh. Để đảm bảo chất lượng những chiếc bánh này đã được đóng gói cẩn thận và hút chân không để có thể bảo quản được lâu nhất. Nhờ đó, thương hiệu bánh chưng Đất Tổ đã xuất hiện ở nhiều nơi trên mảnh đất hình chữ S này như Hà Nội, Vĩnh Phúc, Quảng Ninh, Hải Phòng… Và hơn thế nữa, những chiếc bánh chưng Đất Tổ còn có mặt ở nhiều đất nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan… Đối với những người con xa xứ thì việc có thể thưởng thức một chiếc bánh truyền thống ở xứ người là một niềm hạnh phúc.
Sự phát triển này giúp ích cả về kinh tế và về tinh thần cho nhiều đối tượng. Về mặt kinh tế giúp nhiều hộ gia đình làm nghề gói bánh chưng tại tỉnh Phú Thọ có thu nhập từ việc nghề này. Về mặt tinh thần giúp cho bánh truyền thống của Việt Nam được giữ gìn và lưu truyền một cách mạnh mẽ.
Ngoài ra, loại bánh chưng đặc biệt này còn được gọi bằng một tên mỹ miều khác đó là bánh chưng dâng Vua. Vậy thì cái tên đó xuất phát từ đâu?
Tại sao được gọi là bánh chưng dâng vua?
Chính vị sự khéo léo và tỉ mỉ trong quy trình hoàn thành chiếc bánh, những người gói tại vùng đất Phú Thọ đã tham gia nhiều cuộc thi tổ chức hàng năm. Họ đã mang về cho quê nhà rất nhiều giải. Có những người được cả tỉnh phong là “nghệ nhân gói bánh chưng” vì khắp cả nước chưa có ai là đối thủ.
Bánh chưng Đất Tổ đã 7 lần tham gia cuộc thi “gói bánh chưng miền bắc” và có đến 6 lần giành giải nhất tại Lễ hội Giỗ tổ Đền Hùng, cùng nhiều giải thưởng khác điều đó đã nói lên tất cả sự hoàn mỹ vốn có. Vì lý do đó, bánh chưng của Phú Thọ đã được chọn để xuất hiện trong mâm cỗ của ngày Giỗ Tổ Vua Hùng. Bánh chưng Đất Tổ được gọi là bánh chưng dâng vua cũng được bắt nguồn từ đây. Khi được vinh dự được chọn làm bánh dâng Vua 6 năm.
Bánh chưng có thể được coi như di sản ẩm thực Việt. Do đó, sự phát triển của bánh chưng Đất Tổ khi được xuất hiện ở nhiều nơi trong cũng như ngoài nước, đó là niềm tự hào của người dân Phú Thọ. Để có thể thưởng thức những chiếc bánh chưng được những người nghệ nhân chuẩn bị bạn hãy liên hệ theo địa chỉ sau:
Hợp tác xã Nông thương Đất Tổ
Thương hiệu Bánh Chưng Đất Tổ
CSSX : Khu 1, xã Cát Trù, Huyện Cẩm Khê, Tỉnh Phú Thọ
Văn Phòng Đại Diện : 137/354 Trường Chinh
LH: 0983.810255

